Onherhaalbaar ~ over Troost van Michael Ignatieff

Geplaatst op januari 15, 2022 door ericderooij

Troost van Michael Ignatieff zit in een te krap omslag. De rug staat strak en nog voor ik bij het tweede hoofdstuk ben, krult de voorkant in een droeve glimlach. Zo lastig is troost, glimlach ik mee. Ik ken het uit mijn werk. In de afgelopen dagen ook weer. Een echtgenoot overleden, de diagnose van een ongeneeslijke ziekte, eenzaamheid, een familieconflict.  Achter elke kamerdeur een nieuw verhaal. Troosten, hoe doe je dat? Op internet wemelt het van tekstjes bedoeld als hart onder de riem. We hakkelen bij uitvaarten de gekste zinnen. Een weduwnaar vertelde me eens: ‘En dan staat er zo’n gast bij haar kist en zegt dan: “Och, wat ligt ze er mooi bij.” Wat koop ik daarvoor? Ze komt er niet door terug.’ Verdriet is niet gemakkelijk weg te nemen met een woordje, een woordje kan wel gemakkelijk verdriet toevoegen.  

Toch, literatuur, filosofie en muziek zijn troostvolle krachtbronnen. Lees hier verder.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Onherhaalbaar ~ over Troost van Michael Ignatieff

Nieuwe roman: A U G U S T U S

Geplaatst op januari 7, 2022 door ericderooij

Tromgeroffel! Vandaag verscheen de nieuwsbrief van Uitgeverij kleine Uil met de aankondiging van mijn tweede roman:

A U G U S T U S

Flaptekst: Nederland is Europees kampioen voetbal. De aidsepidemie raast door de wereld. Student Erik Poelman en zijn flamboyante vriend Maurits storten zich in het Amsterdamse uitgaansleven van drank, lust en mannenzweet. De angst voor het dodelijke virus resoneert mee in de beat van synthesizerpop.

Steeds meer vervreemdt Erik van zijn jeugdvriend Johannes en van het geloof in zonde en verlossing. Een rusteloze zoektocht brengt hem in Maastricht, Den Haag en Zeeland, en bij schrijvers die net als hij buitenstaander zijn. Wanneer hij bij thuiskomst in de krant leest over een dodelijk voorval in één van de kleinste straten van Hilversum, krijgt zijn leven definitief een andere wending.

Augustus is een spannende en weemoedige roman, in het hart van een Hollandse zomer. Over de intensiteit van eerste keren: de eerste keer luisteren naar de ademhaling van een slapende geliefde, de eerste keer sterfelijkheid voelen en de eerste keer verraden – en verraden worden.

Hier is de complete catalogus van kleine Uil met veel meer mooie boeken.

Geplaatst in Augustus | Tags: , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Nieuwe roman: A U G U S T U S

Het moment ~ een column over VerpleegThuis van Teun Toebes

Geplaatst op december 11, 2021 door ericderooij

Hij stapt het verpleeghuis binnen met een Perzisch kleedje over zijn schouder. Onder zijn arm een groot bord #Humanforever en in zijn hand een vaas met kleurige nepbloemen. Met zijn andere hand probeert hij een mondkapje achter zijn oren te klemmen. Teun Toebes. Twintiger. Rank. Zijn krullen vallen breed op zijn schouders. In november verscheen van hem Verpleegthuis. Wat ik leer van mijn huisgenoten met dementie. Op de vleugel in de grote zaal staan zijn boeken opgestapeld. Meer dan honderd. Hij zal ze die middag allemaal signeren in het hanenpoothandschrift van een linkshandige. Ik omklem mijn pen op nagenoeg dezelfde manier.

Lees verder op Literair Nederland.

Foto: Iris Porcelijn

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , | Reacties uitgeschakeld voor Het moment ~ een column over VerpleegThuis van Teun Toebes

Blinde vlek ~ een column over Minke Douwesz

Geplaatst op november 28, 2021 door ericderooij

Hoe zou het zijn met? Je opent de zoekmachine en tikt een naam in. Een van de eerste hits is een In memoriam en je schrikt je wild. Is ze dood? Al tien jaar? En al die tijd heb ik het niet geweten? Ik heb het over Minke Douwesz. En meteen voor de goede orde: ze is niet dood. Bron is een nummer van Tirade dat via de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) beschikbaar is. Een themanummer, blijkt, met meerdere ‘fake’ in memoriams. Grappig natuurlijk, behalve als je niet meteen de context hebt meegekregen. Ik voelde me minder een stommeling toen bleek dat ik niet de eerste en de enige was die erin was getrapt. Scroll verder en je komt bij een artikel van Jann Ruyters uit Trouw. Was er ook met boter en suiker ingetuimeld! Minke Douwesz verongelukt, maar ook Detlev van Heest, u weet wel van dat prachtige boek over Japan, geschept door een auto – dood. Niet dus! 

Lees de volledige column op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Blinde vlek ~ een column over Minke Douwesz

Hospice ~ over Vasalis 

Geplaatst op november 13, 2021 door ericderooij

November is voor de doden. De ochtendmist trekt langzaam op als we de stad uitrijden naar een  hospice in de polder. Je kunt daar sterven met uitzicht op nieuwbouwwijken. Een man verwelkomt ons met zijn elleboog. ‘Voor de herdenking?’ Er is koffie, een roomsoesje. In de huiskamer klinken de stemmen van zo’n twintig mensen. Daar zijn alle voorzorgsmaatregelen verdwenen. Mondkapjes hangen aan polsen, geen anderhalve meter. Tussen de mensen herken ik een gezicht van vroeger, een gepensioneerd diëtist. In de afgelopen maanden zijn hier zeventien mensen gestorven. Ook de vriendin van mijn vriendin. Een hospice draait veelal op vrijwilligers en goede wil. Daardoor was ik getuige van de lastige balans tussen afstand en nabijheid. Een vrouw met een door zonnebank en drank getekend gezicht, heet iedereen welkom. Al improviserend vecht ze vanaf het begin tegen haar tranen. Bij het noemen van de overledenen klinken toevoegingen als ‘dat was ook een lieverd’ en ‘och, we zullen haar nooit vergeten’.

Lees verder op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: | Reacties uitgeschakeld voor Hospice ~ over Vasalis 

Huwelijkstrouw, drank en verborgen driften ~ recensie van de verhalen van John Cheever

Geplaatst op november 10, 2021 door ericderooij

Julian Barnes weet in de inleiding van Visioen van de wereld meteen de nieuwsgierigheid van de nietsvermoedende lezer te prikkelen. Er zijn twee versies van Cheever, stelt hij. De eerste versie is die van de ideale schrijver, gelukkig getrouwd, monogaam, vader van drie kinderen. Dat is de versie die de hedendaagse lezer niet meteen op het puntje van zijn stoel brengt. Daarvoor is de tweede versie nodig: Cheever is de zoon van een dominante moeder, een alcoholische vader, eenzaam, getormenteerd, naast zijn echtgenote ook verlangend naar seks buiten het huwelijk, met vrouwen én mannen. Wie nu geïnteresseerd is geraakt in zijn leven, biedt Verscheurde stilte, het prachtige dagboek dat alweer bijna dertig jaar geleden verscheen in Privé-domein, de beste ingang.

Lees verder op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , | Reacties uitgeschakeld voor Huwelijkstrouw, drank en verborgen driften ~ recensie van de verhalen van John Cheever

Over het Spoor (2) ~ een column over Édouard Louis en Didier Eribon

Geplaatst op oktober 31, 2021 door ericderooij

Schrijver Édouard Louis riep in Buitenhof op tot revolutie. Wat een ronkend woord, zegt een oude stem in mijn hoofd. Vanzelf word ik van Louis’ oproep tot een politieke omwenteling geleid naar de verre stemmen van dode familieleden. Allemaal sociaaldemocraten, PvdA-stemmers. Vroeger. Door jaren van neoliberalisme en groeiende welvaart verdween het vraagstuk machtsongelijkheid en klassenstrijd als een jeugdvriend uit mijn dagelijks leven.

Lees verder op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Over het Spoor (2) ~ een column over Édouard Louis en Didier Eribon

Over het spoor (1) ~ een column over Édouard Louis en Jan Brands

Geplaatst op oktober 17, 2021 door ericderooij

Ik kijk graag naar Édouard Louis. Groene ogen, blonde slag in zijn haar, gladde huid. Jonge Franse schrijver, internationaal gevierd. Maar nog liever luister ik naar hem: scherp, compromisloos, begeesterd, soms met ingehouden woede. Zondag 26 september was hij te gast in Buitenhof. Journalist Maaike Schoon geeft Louis de ruimte om zijn thema’s over dominante klasse en onderklasse over het voetlicht te brengen. Hij spreekt over de vervolging en vernedering van de onderklasse. Zijn mond beweegt op het vuur van zijn blik als hij politici hekelt: zij nemen veelal besluiten die niet hun eigen bestaan raken. Voor mensen uit de arbeidersklasse is politiek juist een kwestie van leven en dood. Een korting op een toeslag of uitkering en de ellende wandelt het huishouden binnen. Louis zei het duidelijk in Buitenhof: politiek gaat over armoede, uitbuiting, geweld, onderdrukking. 

Lees verder op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Over het spoor (1) ~ een column over Édouard Louis en Jan Brands

Bang – een column over Daan Heerma van Voss, Gerard van Emmerik

Geplaatst op oktober 3, 2021 door ericderooij

Soms, deze week ook weer, droom ik van mijn moeder en denk dan: wat ziet ze er voor haar doen nog goed uit, ze lijkt verre van stervende. Ze zit rechtop in een stoel, haar hoofd en profil. Onder haar ogen donkere kringen, op haar wangen zwarte vegen, tekenen van ontbinding en toch peil ik, optimistisch, nog een lang leven. 

Soms kan ik de aanleiding tot zo’n droom raden. De toevallige blik op een oude foto op een telefoon. Zoals van een etentje in een Goois restaurant. Mijn moeder aan tafel met damasten servetten, ze kijkt langs de lens naar iets achter mij. Met terugwerkende kracht schrik ik van haar gezicht. De vele lijnen, niet van ouderdom maar van pijn. Haar glansloze haren, het grijs in haar ogen. Hoe kon ik al die tijd de dood zo ontkennen, terwijl hij zich schaamteloos manifesteerde in haar blik en gestalte, terwijl ik door mijn werk in het verpleeghuis toch een zintuig heb ontwikkeld voor zijn intrede. Een andere aanleiding was De bange mens van Daan Heerma van Voss dat ik de afgelopen week las.

Lees verder op Literair Nederland

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Bang – een column over Daan Heerma van Voss, Gerard van Emmerik

Jurre ~ een column

Geplaatst op september 19, 2021 door ericderooij

Op het strand van Vlieland zag ik dat een onbekend nummer een bericht had achtergelaten op mijn voicemail. Of ik zo spoedig mogelijk terug kon bellen, ze hadden misschien een leuke hond. Ik twijfelde. De vakantie was net een dag oud en het dagelijks leven drong zich alweer op. Van mijn partner, die naast me in het zand lag met een lavendelkussentje op zijn ogen, viel geen besluitvaardigheid te verwachten. Een hond. Het klonk urgent.

Lees hier verder op Literair Nederland.

Geplaatst in Literair Nederland | Tags: , , , | Reacties uitgeschakeld voor Jurre ~ een column